Witam, wiele osób ma problem z odróżnieniem modeli Komara więc postanowiłem raz na zawsze na podstawie wiarygodnych źródeł uzupełnionych o własne doświadczenie i wiedzę opisać poszczególne różnice... Jeśli ktoś znajdzie błąd to proszę śmiało pisać
Przepraszam też że nie ma zdjęć, no ale wielu modeli nawet nie widziałem na oczy, a zdjęcia z neta można sobie śmiało wygooglować..
MR-230 : pierwszy model Komara, produkcja w latach 1960-1962, wyposażony w silnik typu SM02. Rama ze sztywnym zawieszeniem tylnego koła, przedni widelec bez zintegrowanej lampy, lampa przednia w tym modelu miała bardziej wypukły tył niż w MR-231. Długie osłony gaźnika z wiatrołapami, przełącznik do świateł na kierownicy, brak prędkościomierza. Mała lampka tylna. Kierownica montowana na wystającym z główki ramy mocowaniu. Uwaga! Niekiedy spotyka się również oznaczenie 2300.
MR-231 : produkcja w latach 1962-1963. Od modelu MR-230 odróżniało go inne zawieszenie przednie w którym golenie widelca nie łączyły się jak w rowerze i nie wchodziły w główkę ramy, a były przyspawane do półki, od której wchodziła rura do ramy. Ta zmiana wymusiła sposób mocowania kierownicy która teraz była mocowana dwiema śrubami do półki, oraz lampy przedniej która stała się bardziej płaska. Zawieszenie tylnego koła sztywne. Lampa tylna prawdopodobnie typu ''żółwik''. Oprócz przedniego widelca motorower otrzymał przede wszystkim silnik typu S38 z tłoczoną pokrywą iskrownika i i wejściem linki biegów przy zapłonie. Brak osłon gaźnika.
MR-231B: produkcja w 1963. Od zwykłego MR-231 różnił się silnikiem S38B z tłoczoną pokrywą iskrownika, wejściem linki biegów w tylnej części kartera jak w późniejszych Komarach., prądnicą-iskrownikiem z trzema cewkami, mocą zmniejszoną do 1,4 KM, zwiększonym przełożeniem I biegu oraz prawdopodobnie nieco dłuższym niż w S38 czopem wału korbowego. Oprócz silnika model posiadał zmienioną instalację elektryczną z przełącznikiem w lampie.
MR-232: produkcja w latach 1963-1969. Sztywne zawieszenie przedniego koła, silnik S38B. W tym modelu wprowadzona została metalowa obudowa przedniej lampy zintegrowana z widelcem przednim oraz nowe osłony gaźnika, z czego prawa osłona posiadała wycięcie służące do obsługi ssania w które wyposażony był gaźnik G-12A. Lampa tylna typu ''żółwik''. Charakterystyczny dla tego modelu jest ''krawat'' czyli szparunek na zbiorniku biegnący od korka w dół (znane są też malowane pasy przez całą długość zbiornika). Sygnał dźwiękowy zasilany z baterii, umieszczony pod chromowaną osłoną w przedniej lampie. Zastosowano również prędkościomierz z licznikiem kilometrów.
2320: produkcja: 196? - 1971. Był to model MR-232 po modyfikacjach takich jak silnik S38B4 rózniący się gaźnikiem GM12F a co za tym idzie cylindrem (gaźnik mocowany na dwie szpilki M6 a nie za pomocą obejmy) co też wymusiło zmianę prawej osłony gaźnika, w tym modelu nie posiada ona otworu a jedynie wycięcie ponieważ nowy gaźnik nie posiada ssania, nową lampą tylną oraz brakiem ''krawatu'' na zbiorniku paliwa. Ponadto w tym modelu zastosowano nowe gumowe manetki w jaśniejszym kremowym kolorze oraz z logo ZZR z boku.
2321: produkcja: 1965 – 19?? , ale możliwe że dłużej. Bardzo rzadki model na bazie MR-232 wyposażony w silnik S38C z mocą zdławioną do 0,8 KM i prędkością maksymalną 30 km/h. Niewykluczone, że to właśnie ten model był na eksport pod nazwą Mofa-25 Condor. Co za tym idzie, najprawdopodobniej posiadały oświetlenie firmy Hella (lub Bosch) oraz iskrowniki-prądnice firmy Bosch.
2322: produkcja: 1965 – 19?? . Również bardzo rzadki model na bazie MR-232, ale ten wyposażony był w silnik S38D ''stuningowany'' do 2,25 KM i osiągał 55 km/h. Możliwe że eksportowany jako Condor Rekord. Co za tym idzie, najprawdopodobniej posiadały oświetlenie firmy Hella (lub Bosch) oraz iskrowniki-prądnice firmy Bosch.
UWAGA! Eksportowe modele Condor Rekord i Mofa-25 Condor mogą się różnić specjalnym wyposażeniem takim jak siedzenia, owiewki, bagażniki itp.
2330: produkcja w latach 1969-1973, zwany również Komarem 2. Przełomowy model w którym zastosowano nową ramę rurowo-tłoczoną oraz amortyzatory tylnego koła. Zmiany te pociągnęły za sobą zmianę schowka narzędziowego na dwa plastikowe dekielki przykręcane motylkiem do ramy, zmianę siedzenia na miękkie, jednoosobowe z gąbką w środku, błotników na nieco głębsze oraz bagażnika w którym zmieniono sposób mocowania (najłatwiej to poznać po jego mocowaniu w tylnej części – mocowany na dwie śrubki M6 zamiast na jedną jak w poprzednich modelach). Prawdopodobnie do 1971 lub 1972 stosowana lampa przednia jak w Komarze 2320, potem zmieniona na plastikową. Silnik taki jak w Komarze 2320, czyli S38B4 – na pedały z biegami w rączce. Możliwe że część egzemplarzy posiadała czarne gumowe manetki z logo ZZR.
2328: produkcja w latach 1970 – 197? , zwany również Komarem 4. Był to model 2320 wyposażony w silnik S38SH. Silnik ten różnił się od S38B4 zastosowaniem automatycznego sprzegła odśrodkowego i jednobiegowej skrzynki biegów (jechało się jak sraczem) oraz mocą podniesioną o 0,1 KM (1,5 KM) i innym momentem obrotowym. Silnik ten posiadał w głowicy odprężnik ułatwiający przy rozruchu obrócenie pedałów, natomiast zamiast lewej manetki zastosowano pojedynczą manetkę zaciskaną na kierownicy z której odchodziła jedna linka następnie rozdzielana na dwie: jedna właśnie do odprężnika, a druga do sprzęgła. W nadwoziu również stosowano tak jak w modelu 2330 początkowo lampę metalową a później plastikową.
2338: produkcja w latach 1970 – 197?, również zwany Komarem 4. Ten model był natomiast Komarem 2330 z silnikiem S38SH takim jak w modelu 2328, posiadał również taką samą lewą manetkę. Od typowego Komara 2330 jego nadwozie odróżnia lampa przednia taka jak w późniejszych modelach (Komar 2351, Ogar 200, Pony, itp.) oraz sposób jej mocowania na widelcu – dospawane specjalne uszy, a ponadto inne siedzenie, umieszczone nieco wyżej na sztycy wystającej z ramy.
2350: produkcja w latach:1970 – 1978. Począwszy od tego modelu dalsze (oprócz 2360 i 2361) nazywano również Komarem 3. Najpopularniejszy obecnie model Komara. Od Komara 2330 różnił się silnikiem – nowa jednostka S38ZB4 zamiast pedałów posiadała kopniak. W prawej pokrywie silnika otwór po osi pedałowej był zaślepiany brokiem. Likwidacja pedałów pociągnęła za sobą montaż podnóżków oraz dźwigni hamulca. W trakcie produkcji również w tym modelu zmieniono lampę na plastikową, zastosowano bak na wciskany korek, nowe manetki z napisem ROMET (pierwsze egzemplarze mogły posiadać obok kremowych gumowych manetek ZZR takie same manetki ale czarne), zmieniono dźwignię hamulca na mniejszą, ocynkowaną zamiast chromowanej, oraz zmieniono pokrywy silnika – lewa posiadała napis PREDOM-DEZAMET a prawa zamiast napisu S38 – logo ZM, takie jak wcześniej było na lewej pokrywie. Tak zmodernizowaną wersję osobiście nazywam ,,drugą wersją produkcyjną''. Część późniejszych egzemplarzy posiadała dzwonek rowerowy zamiast sygnału na baterie.
2350-2 : lata produkcji nieznane. Był to model 2350 bez bagażnika, za to z kanapą oraz kierownicą jak w modelu 2361. Niższa kierownica pociągnęła za sobą zmianę linek na nieco krótsze, w lampie przedniej zmieniono nieco otwory na linki, a tylny błotnik nie posiadał otworów do mocowania bagażnika.
2351: produkcja w latach 1975 – 197? . Od modelu 2350 róznił się przednim zawieszeniem – był na teleskopach z przodu. Zmiana widelca wymusiła zmianę lampy przedniej na taką jak w Komarze 2338 oraz błotnika który był mocowany za pomocą dwóch chromowanych uchwytów. W internecie można znaleźć informacje że w tym modelu wprowadzono nowe pokrywy silnika oraz pedał hamulca, jednak te elementy były już w późniejszych 2350. Trafiły tam jednak prawdopodobnie po uruchomieniu produkcji 2351 gdy te dwa modele były produkowane równolegle. Uwaga! Osobiście spotkałem się a nawet jeździłem motorowerem z 1976 r. którego wszystkie elementy wskazywałyby na 2350 z jak to określam ,,drugiej wersji produkcyjnej'', a mimo tego miał on na tabliczce typ 2351. Najprawdopodobniej wszystkie te elementy a zwłaszcza zawieszenie przednie były oryginalne, więc możliwe że w fabryce zdarzały się pomyłki. Niektóre egzemplarze 2351 posiadały plastikowe osłony łańcucha.
2352 – produkcja w latach 1978 – 1983. Od modelu 2351 odróżniał się zastosowanym silnikiem – silnik 017, tzw. kwadraciak charakteryzujący się zupełnie inną obudową, wałem korbowym, cylindrem, głowicą, kolankiem wydechowym. Silnik posiadał moc podniesioną do 1,7 KM. Rama pod ten silnik posiadała inny kształt wycięcia przy mocowaniu (choć silniki są współzamienne) oraz dodatkowe mocowanie do ramy za głowicę. Motorower nie posiadał osłon gaźnika, prawdopodobnie nie posiadał też tabliczki znamionowej. Osłona łańcucha plastikowa. Mogły się pojawiać również egzemplarze ze zmienionym mocowaniem przedniego błotnika.
2352W – produkcja w latach 19?? - 1983. Wyposażony w silnik typu 023 rózniący się od 017 nożną zmianą biegów (co za tym idzie zmieniono korpus lewej manetki).
2360 – produkcja w latach 1972-1973. Zwany był Komarem Sportem. Był to model 2350 po stylizacji na pojazd sportowy. Wyróżniał się wydłużoną kanapą, brakiem bagażnika (oraz otworów na jego śruby w błotniku), charakterystycznym obłym zbiornikiem paliwa oraz niską kierownicą, a co za tym idzie – krótszymi linkami i zmienionymi ich otworami w lampie przedniej. Zbiornik paliwa oraz siedzenie były importowane z Włoch.
2361 – produkcja w latach 1973-1975, również zwany Komarem Sportem. Od modelu 2360 odróżniał go zbiornik paliwa – bardziej płaski i produkowany w kraju. Zbiorników były dwie wersje różniące się zagłębieniem na ramę. W trakcie produkcji była zmieniona lampa przednia z metalowej na plastikową, niektóre 2361 mogły też mieć pedał hamulca nowszego typu.
Bibliografia:
A. Zieliński, Polskie konstrukcje motoryzacyjne 1961-1965, wyd. WKŁ, Warszawa, 2008
źródła internetowe, min.
http://www.jacomoto.pl